نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• محمد جلالی ¹
• سوگل سودبر ²

¹ گروه حقوق عمومی، دانشکده حقوق، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

² دانشجوی دکتری حقوق عمومی، دانشکده حقوق، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

چکیده

در اواخر سده‌ی بیستم، ظهور قدرت دیجیتال، دولت‌ها را به سوی اتخاذ رویکرد حقوقی مشخص در مواجهه با عملکرد بازیگران این عرصه به طور خاص پلتفرم‌ها سوق داد. مطالعه دو الگوی حاکم در دو سوی اقیانوس اطلس یعنی اتحادیه اروپا و ایالات متحده، درک سیر رویارویی حقوقی با این صاحبان قدرت نوظهور را تسهیل می‌نماید. در هر دو نظام، در ابتدای تأسیس پلتفرم‌ها، به داده‌های در حال انتقال در فضای دیجیتال همچون عوامل تولید نگریسته شده که گردش هرچه بیشتر آن به معنای دستیابی به سطح بالاتری از سود بود. همچنین در این بازه زمانی و به منظور تأمین هدف مذکور، پلتفرم‌ها نسبت به محتوای در حال انتقال از هرگونه مسئولیت حقوقی مصونیت داشتند. از سال‌های نخستین سده بیست‌ویکم مسیر این دو نظام از یکدیگر فاصله گرفت؛ اتحادیه با ملاحظه تمرکز قدرت در دست پلتفرم‌ها و به ویژه نقض حق بر حریم خصوصی کاربران تلاش نمود تا با گردش از رویکرد لیبرالیسم اقتصادی به سوی تنظیم‌گری دیجیتال حرکت نماید. حال‌آن‌که ایالات متحده همچنان با اصرار بر موازین اولیه‌ی خود بر اعمال مؤلفه‌های بازار آزاد به فضای دیجیتال تأکید نمود. در این پژوهش در پی پاسخ به این پرسش هستیم که مواجهه‌ی حقوقی متفاوت اروپا و ایالات متحده با جریان دیجیتال‌گرایی از چه مبنایی پیروی می‌کند. در این راستا یافته‌ی اصلی آن است که اروپا با دغدغه‌ی تأمین حقوق کاربران در لوای حق بر حریم خصوصی به تنظیم‌گری فضای دیجیتال پرداخته لکن ایالات متحده با استناد به حق بر آزادی بیان تعمیم سیاست‌های نظام سرمایه‌داری به این فضا را توجیه می‌نماید.

کلیدواژه‌ها

• دیجیتال‌گرایی
• لیبرالیسم دیجیتال
• گردش آزاد داده
• نظام سرمایه‌داری دیجیتال
• مصونیت واسطه‌گران انلاین

عنوان مقاله [English]

A Comparative Analysis of the U.S. and EU Approaches to the Interaction Between Fundamental Rights and Digital Markets

نویسندگان [English]

• Mohammad Jalali ¹
• Sogol Soodbar ²

¹ ., Department of Public Law, Faculty of Law, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran

² Ph.D. Student in Public Law, Faculty of Law, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran

چکیده [English]

By the late twentieth century, the rise of digital power prompted states to adopt specific legal approaches toward digital actors, especially platforms. Examining the dominant models in the European Union and the United States helps clarify how legal systems responded to these new powerholders. Initially, both treated data in digital circulation as a production factor, with increased data flow seen as a path to higher profits. In this phase, platforms were granted legal immunity regarding the content they hosted or transmitted. However, from the early 2000s onward, the two systems diverged. The EU, noting the growing concentration of power among platforms and increasing violations of users’ privacy, began shifting from economic liberalism to a regulatory approach. In contrast, the U.S. continued to emphasize free-market principles and maintained its initial hands-off stance. This paper investigates the underlying rationale for these differing legal responses to digitalization. The main finding is that the EU, prioritizing user rights—particularly the right to privacy—has embraced digital regulation. The U.S., by contrast, invokes the right to freedom of expression to justify extending capitalist policies into the digital realm.

کلیدواژه‌ها [English]

• Digitalization
• Digital liberalism
• Free Circulation of Data
• Digital Capitalism
• Online Intermediaries immunity