نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• مصطفی اعتمادشفیع ¹
• سید مهدی دادمرزی ²

¹ دانشجوی دکترای حقوق خصوصی، دانشکده حقوق، دانشگاه قم، قم، ایران

² دانشیار گروه حقوق خصوصی، دانشکده حقوق، دانشگاه قم، قم، ایران

چکیده

آداب‌التجاره در فقه اسلامی، مجموعه‌ای از دستورالعمل‌ها و اصول اخلاقی است که بر رعایت صداقت، انصاف، شفافیت و اعتمادسازی تأکید دارد. در دنیای مدرن نیز، بسیاری از شرکت‌های بزرگ و موفق در سطح جهانی، به‌ویژه در راستای برندینگ و حفظ اعتماد مشتریان، کدهای اخلاقی مشابهی را به کار می‌برند. تمایز بنیادین در این است که آموزه‌های اسلامی این اصول را با هدف قرب الهی مطرح می‌کنند، در حالی که نظام‌های لیبرال آنها را ابزاری برای تحقق سود می‌دانند. همچنین، این اصول اخلاقی نقشی اساسی در شکل‌گیری و اجرای قواعد حقوقی دارند. این مقاله به بررسی این اصول در چارچوب چهارده محور کلیدی از جمله سهل‌گیری در معاملات، حسن نیت، امنیت و اعتماد، حق بر کیفیت و مسئولیت اجتماعی پرداخته است. هدف اصلی تحقیق، تحلیل تطبیقی این اصول در فقه اسلامی و مدل‌های اخلاقی مدرن است تا نشان دهد که چگونه این اصول می‌توانند به ایجاد تجارت پایدار و رقابت سالم کمک کنند. نتیجه‌گیری این تحقیق بر اهمیت پیاده‌سازی یک کد اخلاقی جامع برای موفقیت بلندمدت شرکت‌ها تأکید دارد و پیشنهاداتی برای اعمال این اصول در استراتژی‌های تجاری ارائه می‌دهد.

کلیدواژه‌ها

• حقوق
• فقه
• تجارت
• اخلاق
• توسعه
• آداب
• شرکت

عنوان مقاله [English]

A Comparative Study of Trade Etiquette (Adab al-Tijarah) in Islamic Jurisprudence and Business Ethics of Successful Companies: A Solution for Sustainable Trade Development

نویسندگان [English]

• Mostafa Etemad Shafee ¹
• Seyed Mahdi Dadmarzi ²

¹ Ph.D. Student in Private Law, University of Qom, Qom, Iran

² Associate Professor, Department of Private Law, Faculty of Law, University of Qom, Qom, Iran

چکیده [English]

Adab al-Tijarah (Trade Etiquette) in Islamic jurisprudence comprises a set of ethical guidelines and principles that emphasize honesty, fairness, transparency, and trust-building. In the modern world, many successful global companies also employ similar ethical codes, particularly in branding and maintaining customer trust. The fundamental distinction lies in that Islamic teachings present these principles with the aim of divine proximity (qurb ilahi), while liberal systems view them as instruments for profit realization. Furthermore, these ethical principles play a crucial role in the formation and implementation of legal rules. This article examines these principles within fourteen key dimensions, including leniency in transactions, good faith, security and trust, right to quality, and social responsibility. The main objective of this research is to conduct a comparative analysis of these principles in Islamic jurisprudence and modern ethical models to demonstrate how they can contribute to sustainable trade and healthy competition. The research conclusion emphasizes the importance of implementing a comprehensive ethical code for companies' long-term success and provides recommendations for applying these principles in business strategies.

کلیدواژه‌ها [English]

• Law
• Jurisprudence (Fiqh)
• Business Ethics
• Commercial Law
• Development
• Trade Etiquette (Adab al-Tijarah)
• Corporation