نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• محمدرضا شکوهی ¹
• محمود فردکاردل ²
• حسنا غلامی قادی ³

¹ عضو هیأت علمی دانشگاه صنعت نفت

² دانشکده حقوق دانشگاه شهید بهشتی

³ دانشگاه صنعت نفت

چکیده

نظر به جایگاه غیرقابل انکار نفت در قلمرو تجارت بین‌‌‌الملل، همه کشورهای جهان نیاز مبرمی به حضور موثر در هندسه جهانی نفت دارند. لذا کلیه نظام‌های سیاسی و اجتماعی ساختارهای حکمرانی خود را به گونه‌ای تنظیم می‌کنند که هندسه جهانی انرژی به نهادهای متولی در این کشورها اجازه حضور در عرصه جهانی را بدهد. با عنایت به اینکه ایران دارای اقتصاد منابع محور بوده، ضرورت حکمرانی صنعت نفت دوچندان است و از آنجایی که وزارت نفت با عنوان نهاد متولی صنعت نفت در ایران شناخته می‌شود، لذا در این مقاله تلاش گردیده، ساختارهای حکمرانی نهاد یاد شده تبیین و ضمن آسیب‌شناسی موضوع، به منظور برون‌رفت از خصایص آسیب‌زا از جمله دولتی بودن، جزیره‌ای بودن، وابسته به دولت که توان حضور فعال و موثر را نه تنها در حوزه داخلی، بلکه در حوزه بین المللی سلب نموده، با بهره‌گیری از داده‌های کتابخانه‌ای و در تحقیقی تحلیلی و کاربردی، کارآمدترین پیشنهاد یعنی تفکیک و استخراج برخی از اجزای این حوزه از دولت که می‌توان از آن با عنوان نظریه استخراج یاد کرد را ارائه نماییم .به عبارتی، بایستی برخی از اجزای انرژی کشور را از درون ساختار ناکارآمد فعلی دولتی استخراج نمود و با یک حکمرانی انرژی نوین، گروه شرکت‌های انرژی را در خارج از ساختار دولت، ذیل قواعد بخش خصوصی تأسیس یا حکمرانی مجدد نمود و اعتقاد بر این است که در چنین شرایطی، ساختار راهبری انرژی کشور کارآمدی خود را به دست خواهد آورد. مطالعه تجارب نروژ در زمینه حکمرانی نفت نیز موفقیت این شیوه را روشن می‌کند.‌

کلیدواژه‌ها

• ساختار حکمرانی
• حکمرانی انرژی
• دولتی بودن
• خصوصی سازی
• نظریه استخراج

عنوان مقاله [English]

Extraction theory in the governance structure of Iran's oil industry with a comparative view

نویسندگان [English]

• Mohammad Reza Shokouhi ¹
• Mahmood Fardkardel ²
• Hosna GholamiGhadi ³

¹ Faculty Member at Petroleum University of Technology

² Law Faculty Member At Shahid Beheshti University

³ Lecturer at Petroleum University of Technology

چکیده [English]

Due to the undeniable position of oil in the realm of international trade, all countries of the world urgently need an effective presence in the global geometry of oil. Therefore, all political and social systems adjust their governance structures in such a way that the global geometry of energy allows the responsible institutions in these countries to be present in the world arena. Given that Iran has a resource-oriented economy, the necessity of governing the oil industry is reduplicate and since the Ministry of Oil is known as the trustee of the oil industry in Iran, therefore, in this article, an attempt has been made to explain the governance structures of the mentioned institution and while pathology the issue, to get out of the harmful characteristics such as being governmental, insular, dependent on the government, which has denied the ability to be active and effective not only in the domestic sphere but also in the international deprivation, using library data and in an analytical and applied research, we present the most efficient proposal, that is, separation and extraction of some components of this field from the government, which can be referred to extraction theory. In other words, some of the country's energy components should be extracted from the current inefficient government structure, and with new energy governance, the group of energy companies should be established or re-governed under the rules of the private sector outside of the government structure and it is believed that in such a situation, the energy

کلیدواژه‌ها [English]

• governance structure
• Energy governance
• Governmental
• Privatization
• extraction theory