پژوهش های حقوق اقتصادی و تجاری

پیوندهای مفید

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اعضای هیات تحریریه

اصول اخلاقی انتشار مقاله

بانک ها و نمایه نامه ها

پرسش‌های متداول

اطلاعات آماری نشریه

اخبار و اعلانات

ابعاد حقوقی بازی‌های تلگرامی؛ مطالعه موردی بازی همستر کامبت

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه حقوق خصوصی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

2 دانشجوی کارشناسی ارشد حقوق اقتصادی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

10.48308/eclr.2025.238693.1136

چکیده

در این مقاله ابعاد حقوقی بازی‌های تلگرامی و به‌طور خاص بازی همستر کامبت با روش تحقیق توصیفی تحلیلی و با هدف بررسی چالش‌هایی نظیر مشروعیت و مالیت سکه‌های به‌دست آمده از بازی و شناسایی رویکرد قانون‌گذار نسبت به‌این بازی‌ها مورد بررسی قرار گرفته است. پرسش اصلی این است که با توجه به‌نظام حقوقی ایران، ماهیت حقوقی استخراج (تولید سکه) در سبک جدید بازی‌های تلگرامی چیست؟ وانگهی، آیا سکه‌های به‌دست‌آمده از این قبیل بازی‌ها در بازه زمانی پیش از عرضه دارای مالیت هستند و اساساً آیا مفاهیمی چون غرر و قمار در این بازی‌ها و سکه‌های به‌دست‌آمده مطرح و جاری می‌شود؟ نتایج پژوهش حاکی از آن است که استخراج (تولید سکه) در این قبیل بازی‌ها با حیازت مباحات هم‌خوانی دارد؛ هرچند ایجاد نهاد حقوقی جدید به‌نظر نویسندگان شایسته‌تر است. به‌علاوه، ضمن رد قماری و غرری بودن این بازی‌ها با توجه به ‌بُعد هدفمندی در بازیکنان، مالیت سکه‌های به‌دست‌آمده در پرتو نظام حقوقی ایران محرز شناخته شد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Legal Dimensions of Telegram Games; A Case Study of the Hamster Kombat Game

نویسندگان [English]

  • Mohammad Hadi Javaherkalam 1
  • Farshid Ghadimkhani 2

1 Assistant Professor, Department of Private and Economic Law, Faculty of Law and Political Science, Allameh Tabataba'i University, Tehran, Iran

2 Master Student in Economic Law, Department of Private and Economic Law, Faculty of Law and Political Science, Alammeh Tabataba'i University, Tehran, Iran

چکیده [English]

In this article, the legal dimensions of Telegram games, particularly the game Hamster Combat, are examined using a descriptive-analytic research method. The aim is to explore challenges such as the legitimacy and financial value of the coins obtained from the game, as well as to identify the legislator's approach to these games. The main questions addressed are: What is the legal nature of mining (coin production) in the new genre of Telegram games within our legal system? Do the coins obtained from such games have financial value before being released into the market? Moreover, do the coins obtained from such games have monetary value before their official release, and are concepts such as gharar (uncertainty) and gambling applicable to these games and the coins acquired? The findings indicate that mining (coin production) in such games aligns with the concept of permissible acquisition (hiyazat-e- mubaḥat), although the authors suggest that establishing a new legal framework would be more appropriate. Furthermore, while the gambling and gharar aspects of these games are rejected due to the purposeful nature of the players, the financial value of the coins obtained is recognized within the framework of the Iranian legal system.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Hamster Kombat
  • Cryptocurrency
  • Telegram Games
  • Monetary Value
  • gharar (uncertainty)
مراجع

  1. منابع

    الف) فارسی

    کتاب

    1. تقوا، محمدرضا و زهرا جلالیان ‌زعفرانی، رمزارز (مفاهیم ‌و کاربردها)، چ1، تهران: انتشارات دانشگاه علامه‌طباطبائی، 1399.
    2. جعفری لنگرودی، محمدجعفر، حقوق اموال، چ 6، تهران: گنج دانش، 1388.
    3. جواهرکلام، محمدهادی، معامله نسبت به‌اموال آتی: بیع مال آینده و وثیقه دارایی در گردش، چ 3، تهران: شرکت انتشار، 1402.
    4. خمینى، سید روح‌اللّه، تحریر الوسیلة، ج 2، چ 1، تهران: دار العلم، بی‌تا.
    5. صفایی، سید حسین، حقوق مدنی و حقوق تطبیقی، چ 4، تهران: میزان، 1386.
    6. صفایی، سید حسین و محمدهادی جواهرکلام، عقود معین: قراردادهای غیرمعاوضی، چ 2، تهران: شرکت انتشار، 1403.
    7. کاتوزیان، ناصر، اعمال حقوقی، چ 9، تهران: شرکت انتشار، 1383.
    8. کاتوزیان، ناصر، اموال و مالکیت، چ 58، تهران: نشر میزان، 1402.
    9. کاتوزیان، ناصر، قواعد عمومی قراردادها، ج 2، چ 1، تهران: شرکت انتشار، 1388.

    مقاله

    • امام، علیرضا، علی زارع و علی تقی خانی، «تبیین ماهیت فقهی و حقوقی استخراج و بیع رمزارزها در حقوق ایران»، ماهنامه علمی جامعه‌شناسی سیاسی ایران، ش 4، 1401، صص 389-406.
    • خادمان، محمود، ابوطالب کوشا و فاطمه نوری، «شناسایی ماهیت حقوقی رمزارزها با تحلیل ساختاری آن‌ها در نظام حقوقی ایران»، مجله حقوقی دادگستری، د 85، ش 115، 1400، صص 349-372.
    • خداوردی‌آرش، حسین، محمد رضوی و مهدی منتظر، «آسیب‌شناسی حقوقی تنظیم‌گری دولت در حوزه رمزارزها»، پژوهش‌های نوین حقوق ‌اداری، ش 14، 1402، صص 67-88.
    • خردمند، محسن، «بررسی فقهی استخراج و مبادله رمزارزها با تمرکز بر شبکه بیت کوین»، معرفت‌ اسلامی، ش 20، 1398، صص 109-124.
    • خواجوی، اصغر و سیدمرتضی قاسم‌‌زاده، «ماهیت فقهی و حقوقی رمزارز اتریوم (اتر)»، معرفت اقتصاد اسلامی، ش 26، 1401، صص 167-182.
    • رنجبر، حسین، وحید امیدی، ثریا جاویدان و احمد محمدی، «بررسی ماهیت فقهی استخراج رمزارزها»، فقه و اصول، د 56، ش 137، 1403، صص 143-165.
    1. صادقی‌مقدم، محمدحسن و محمدهادی جواهرکلام، «فروش سر درختی از منظر فقه امامیه و حقوق ایران؛ بررسی روایی‌ـ تحلیلی»، دانش حقوق مدنی، د 3، ش 2، 1393، صص 64-74.
    • عبدی‌پور فرد، ابراهیم و مرتضی وصالی ‌ناصح، «ابعاد فقهی و حقوقی بازی‌های مجازی»، راهبرد اجتماعی‌ فرهنگی، ش 23، 1396، صص 53-74.
    • قاسمی‌ حامد، عباس، حامد تیموری و بهزاد صغیری، «اعمال قواعد حقوق مصرف در عرضه دارایی‌های رمزنگاری‌شده از طریق تعهد به‌ارائه اطلاعات»، پژوهش‌های حقوق‌اقتصادی‌ و تجاری، د 2، ش 5، 1403، صص 11-39.
    • کریمی، عباس و محمدهادی جواهرکلام، «معامله به‌مال آینده»، مجله حقوقی دادگستری، ش90، 1394، صص 101-127.
    • کشاورزی، محمدرضا، محسن رضایی‌ صدرآبادی و مهدی ساقی، «تحلیل راهبردی–حقوقی مبانی نظری و ماهیت رمزارزش‌های قابل استخراج با مکاتب پولی اقتصاد(مطالعه موردی بیت‌کوین)»، راهبرد اقتصادی، ش 45، 1402، صص 249-282.
    • لطفی، رضا، «چگونگی مواجهه کشورها با رمزدارایی‌ها»، مرکز پژوهش‌های مجلس ‌شورای ‌اسلامی، شماره مسلسل 19910، 1403.
    • محمدی، احمد و جواد سلطانی‌فر، «انطباق سنجی استخراج رمزارزها در بستر بلاکچین با قمار از منظر فقه امامیه»، پژوهش‌نامه حقوق ‌اسلامی، ش 62، 1402، صص 781-814.
    • مددی، مهدی، «جستار فقهی-حقوقی در مسئله قانونمند سازی استخراجگری ارزهای رمزنگاری شده»، اقتصاد و بانکداری اسلامی، ش 41، 1401، صص 307-333.
    1. مرکز تحقیقات بازی‌های دیجیتال-دایرک، «پیمایش ملی بازیکنان بازی‌های دیجیتال»، 1400.
    • مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، «سیاستگذاری کشورهای آمریکا، چین و آلمان در زمینه ابزارهای مالی دیجیتالی جدید مانند بیتکوین»، شماره مسلسل 28013691، 1393.

    قوانین و مقررات

    • تصویب‌نامه شماره39228/ت57373 هـ هیئت وزیران.
    • تصویب‌نامه شماره58144/ت55637 هـ هیئت وزیران.
    • چارچوب سیاست‌گذاری و تنظیم‌گری بانک مرکزی در حوزه رمزپول‌ها،1403.
    • قانون بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، مصوب 1402.
    • مصوبه مقررات تأمین برق مراکز استخراج رمزارزها، 1398.
    • مصوبه مقررات تأمین برق مراکز استخراج رمزدارایی‌ها، بهمن1401.
    • مصوبه مورخ 9/10/1396 شورای‌عالی مبارزه با پول‌شویی.
    • نظام‌نامه رمزارز اعم از ایجاد رمزارز ملی و سامان‌دهی رمزارزهای جهان‌روا، دی1403.

    ب) عربی

    1. حمد شراره، عبدالجبار، أحکام الغصب فی الفقه الإسلامی، چ 1، بیروت‌ـ بغداد: مؤسسة الأعلمی‌ـ دار التربیة، 1395.
    • خویى، سید ابوالقاسم، مصباح الفقاهة (المکاسب)، ج 2، بی‌جا، بی‌نا، بی‌تا.
    • عبدالرحمان، محمود، معجم المصطلحات و الألفاظ الفقهیة، ج 3، بی‌جا، بی‌نا، بی‌تا.
    • کاشف الغطاء، عباس بن على، المال المثلی و المال القیمی فی الفقه الإسلامی، مؤسسه کاشف الغطاء، بی‌تا.
    1. کاشف‌الغطاء، محمدحسین، تحریر المجلة، ج 1، چ 1، نجف اشرف، المکتبة المرتضویة، 1359.
    • مصطفوى، حسن، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج 11، چ 1، تهران: مرکز الکتاب للترجمة و النشر، 1402.

    منابع برخط

    1. Putin signs bill legalizing cryptocurrency mining in Russia into law, available at: https://interfax.com/newsroom/top-stories 104968 (last visited 11/9/2025).
    • تویسرکانی، امین، «بازپرس دادسرای جرایم رایانه‌ای تهران: تشتت آرا در پرونده‌های رمزارز ناشی از فقدان دانش کافی در این زمینه است» قابل دسترسی در: <ir> (آخرین بازدید 20/06/1404).

    References

    Books

    1. Abdulrahman, Mahmoud, Dictionary of Jurisprudential Terms and Expressions, Vol. 3. N.p.: n.p., n.d
    2. Jafari Langroudi, Mohammad Jafar, Property Law, 6th ed. Tehran: Ganj-e Danesh, 2009.
    3. Javaherkalam, Mohammad Hadi. Transactions on Future Assets: Sale of Future Property and Collateral of Circulating Assets. Tehran: Sherkat-e Enteshar, 3rd edition, 2023. (in Persian)
    4. Kashif al-Ghita', Muhammad Hussain. Tahrir al-Majallah [A Commentary on the Majallah (Ottoman Civil Code)]. Vol. 1. 1st ed. Najaf Ashraf: Al-Murtadawiyyah Library, 1940.
    5. Kashif al-Ghita', Abbas bin Ali, Fungible and Non-Fungible Property in Islamic Jurisprudence, Kashif al-Ghita' Foundation, n.d.
    6. Katouzian, Nasser, General Rules of Contracts, Vol. 2. 1st ed. Tehran: Sherkat-e Enteshar, 2009.
    7. Katouzian, Nasser, Legal Acts, 9th ed. Tehran: Sherkat-e Enteshar, 2004
    8. Katouzian, Nasser. Property and Ownership. Tehran: Mizan Publishing, 58th edition, 2023. (in Persian)
    9. Khui, Seyyed Abul-Qasim, The Lantern of Jurisprudence (On Gains), Vol. 2. N.p.: n.p., n.d.
    10. Khomeini, Ruhollah. Tahrir al-Wasilah, Vol. 2. 1st ed. Tehran: Dar al-'Ilm, n.d.
    11. Mustafawi, Hassan. Al-Tahqiq fi Kalimat al-Quran al-Karim [In-Depth Study of the Words of the Noble Quran]. Vol. 11. 1st ed. Tehran: Markaz al-Kitab lil-Tarjama wa al-Nashr [Center for Book Translation and Publication], 1982.
    12. Safaei, Seyyed Hossein, Civil Law and Comparative Law, 4th ed. Tehran: Mizan, 2007
    13. Safaei, Seyed Hossein, and Javaherkalam, Mohammad Hadi. Specific Contracts: Non-Exchange Contracts. Tehran: Sherkat-e Enteshar, 2nd edition, 2024. (in Persian)
    14. Sharrarah, Hamd Abdul-Jabbar, Rules of Usurpation in Islamic Jurisprudence. 1st ed. Beirut - Baghdad: Al-A'lami Foundation - Dar al-Tarbiyah, 1975.
    15. Taghva, Mohammad Reza, and Jalalian Zafaran, Zahra. Cryptocurrency (Concepts and Applications). Tehran: Allameh Tabatabai University Press, 1st edition, 2020. (in Persian)

    Articles

    1. --, “Notcoin Whitepaper”, November 2023, 1-9.
    2. Abdipour Fard, Ebrahim, and Vassali Naseh, Morteza, "Jurisprudential and Legal Dimensions of Virtual Games", Social and Cultural Strategy, Year 6, Issue 23, Summer 2017, PP. 53-74. (in Persian)
    3. Delfabbro, Paul, Delic, Amelia & King, Danil L. “Understanding the Mechanics and Consumer Risks Associated with Play-to-Earn (P2E) Gaming”, Journal of Behavioral Addictions, Vol. 11, No. 3, PP. 716–726.
    4. Digital Games Research Center - DIREC. "National Survey of Digital Game Players", 2021, 1-36 (in Persian)
    5. Ghasemi Hamed, Abbas, Timouri, Hamed, and Saghiri, Behzad, "Application of Consumer Protection Rules in the Offering of Cryptographic Assets Through Information Disclosure Obligations", Economic and Commercial Law Research, Vol 2, Issue 5, April 2024, PP. 11-39. (in Persian) https://doi.org/10.48308/eclr.2023.103865.
    6. Imam, Alireza, Zare, Ali, and Taghikhani, Ali, "Explaining the Jurisprudential and Legal Nature of Mining and Selling Cryptocurrencies in Iranian Law", Iranian Political Sociology Monthly, Year 5, Issue 4, July 2022, PP. 389-406. (in Persian)

    https://doi.org/ 10.30510/psi.2022.334183.3264.

    1. Islamic Parliament Research Center. "Policy-Making in the United States, China, and Germany Regarding New Digital Financial Instruments Such as Bitcoin", Serial Number 28013691, 2014, 1-4. (in Persian)
    2. Karimi, Abbas, Javaherkalam, Mohammad Hadi, "Transaction of Future Property", The Judiciarys Law Journal, 79(90), pp. 101-12. (in persian) https://doi.org/10.22106/jlj.2015.14391
    3. Keshavarzi, Mohammad Reza, Rezaei Sadrabadi, Mohsen, and Sagh, Mehdi, "Strategic-Legal Analysis of Theoretical Foundations and the Nature of Mineable Cryptocurrencies in Monetary Economics Schools (Case Study: Bitcoin)", Economic Strategy, Year 12, Issue 45, Summer 2023, PP. 249-282. (in Persian)

    https://doi.org/ 10.22034/es.2024.412913.1699.

    1. Khademan, Mahmoud, Kosha, Abutalib, and Nouri, Fatemeh, "Identifying the Legal Nature of Cryptocurrencies Through Structural Analysis in the Iranian Legal System", Judiciary Law Journal, Volume 85, Issue 115, Autumn 2021, PP. 349-372. (in Persian)
    2. Khajavi, Asghar, and Ghasemzadeh, Seyed Morteza, "Jurisprudential and Legal Nature of Ethereum (Ether) ," Islamic Economics Knowledge, Year 13, Issue 26, Spring and Summer 2022, PP. 167-182. (in Persian)
    3. Kheradmand, Mohsen, "Jurisprudential Analysis of Mining and Trading Cryptocurrencies with a Focus on the Bitcoin Network", Islamic Knowledge, Year 10, Issue 20, Spring and Summer 2019, PP. 109-124. (in Persian)
    4. Khodavardi Arash, Hossein, Razavi, Mohammad, and Montazer, Mehdi, "Legal Pathology of Government Regulation in the Field of Cryptocurrencies", Modern Administrative Law Research, Year 5, Issue 14, Spring 2023, PP. 67-88. (in Persian)

    https://doi.org/ 10.22034/mral.2022.554417.1318.

    1. Lotfi, Reza. “How Countries Deal with Crypto Assets”, Islamic Parliament Research Center, Serial Number 19910, 2024, PP. 1-53. (in Persian)
    2. Madadi, Mehdi, "Jurisprudential-Legal Inquiry into the Issue of Legalizing Cryptocurrency Mining", Islamic Economics and Banking, Issue 41, Winter 2023, PP. 307-333. (in Persian)
    3. Mahmoudi, Asghar, "Analysis of Virtual Currencies in Light of Jurisprudence, Law, and Comparative Studies", Private Law Studies, Vol 49, Issue 3, Fall 2019, PP. 503-522. (in Persian) https://doi.org/ 10.22059/jlq.2019.265685.1007095.
    4. Mohammadi, Ahmad, and Soltanifar, Javad, "Compatibility Assessment of Cryptocurrency Mining in the Blockchain Context with Gambling from the Perspective of Imami Jurisprudence", Islamic Law Research Journal, Year 24, Issue 62, Winter 2023, PP. 781-814. (in Persian) https://doi.org/ 10.30497/law.2023.244900.3403.
    5. Ranjbar, Hossein, Omidi, Vahid, Javidan, Soraya, and Mohammadi, Ahmad, "Jurisprudential Analysis of Cryptocurrency Mining", Jurisprudence and Principles, Issue 2 (Serial 137), Vol 56, September 2024, PP. 143-165. (in Persian)

    https://doi.org/ 10.22067/jfiqh.2022.75678.1322.

     

     

    Laws and Regulations

    1. Approval No. 39228/T57373 H by the Board of Ministers. (in Persian)
    2. Approval No. 58144/T55637 H by the Board of Ministers. (in Persian)
    3. Central Bank Code of the Islamic Republic of Iran, enacted in 2023. (in Persian)
    4. Policy Framework and Regulation of the Central Bank in the Field of Cryptocurrencies, 2024. (in Persian)
    5. Cryptocurrency Regulations, Including the Creation of a National Cryptocurrency and the Regulation of Global Cryptocurrencies, January 2024. (in Persian)
    6. Regulations on Supplying Electricity to Crypto Asset Mining Centers, February 2023. (in Persian)
    7. Regulations on Supplying Electricity to Cryptocurrency Mining Centers, 2019. (in Persian)
    8. Regulation enacted by the Supreme Anti-Money Laundering Council, 2017. ( in Persian)
پژوهش های حقوق اقتصادی و تجاری
دوره 3، شماره 2 - شماره پیاپی 10
شهریور 1404
صفحه 165-200
فایل ها
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
آمار