پژوهش های حقوق اقتصادی و تجاری

پیوندهای مفید

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اعضای هیات تحریریه

اصول اخلاقی انتشار مقاله

بانک ها و نمایه نامه ها

پرسش‌های متداول

اطلاعات آماری نشریه

اخبار و اعلانات

امکان‌سنجی دعوای الزام به پرداخت دین از سوی ضامن علیه دریافت‌کننده تسهیلات بانکی، پس از صدور اجرائیه علیه ضامن

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 مربی گروه حقوق خصوصی دانشگاه پیام نور

2 دانشیار گروه حقوق خصوصی دانشگاه پیام نور

10.48308/eclr.2025.238282.1121

چکیده

آشکار است که به‌منظور تصریح عبارت صدر ماده 709 قانون مدنی، ضامن مأذون، پس از پرداخت دین، حق رجوع به مضمون‌عنه و طرح دعوای الزام به بازپرداخت دین را خواهد داشت. لکن درخصوص امکان اقامه دعوای الزام به پرداخت ازسوی ضامن در مقطع پیش از پرداخت دین و پس از صدور اجرائیه علیه او، تصریحی در قانون وجود ندارد. هدف از نگارش این مقاله، بررسی امکان طرح دعوای الزام به پرداخت ضامن علیه مضمون‌عنه یا منتقل‌الیه تسهیلاتی است که به‌منظور صدور اجرائیه، با تحمل ضرر مسلّم مواجه شده است. طبق یافته‌های مقاله که با روش توصیفی – تحلیلی است، چنین دعوایی در ضمان ضم ذمه به ذمه، قابل پذیرش است. هم‌زمان با انعقاد عقد، تعهد مضمون‌عنه به ضامن، در برابر تعهد ضامن به مضمون‌له قرار می‌گیرد. درنتیجه، اگر مضمون‌له طلب خود را از ضامن مطالبه کند، ضامن هم حق مراجعه به مضمون‌عنه را خواهد داشت. سبب دعوای ضامن، ابتدا تسبیب و سپس دارا شدن بلاجهت است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Feasibility Assessment of A Claim for Payment by the Guarantor Against the Recipient of Bank Loans Following the Issuance of an Execurive Order Against the Guarantor

نویسندگان [English]

  • mohammadjaber ghanbari 1
  • Jalal soltanahmadi 2

1 Instructor of Private Law Department at Payame Noor University

2 Associate Professor of Private Law Department at Payame Noor University

چکیده [English]

It is clear that due to the clarification of the first sentence of Article 709 of the Civil Code, the authorized guarantor, after paying the debt, will have the right to recourse to the debtor and file a lawsuit for obligation to repayment of the debt. However, there is no clarification in the law regarding the possibility of filing a lawsuit to force payment by the guarantor before the debt is paid and after the issuance of an executive order against him. The purpose of this article is to examine the possibility of filing a lawsuit by a guarantor to enforce payment against the debtor or the transferee of a loan who has faced certain damages due to the issuance of an executive order. According to the findings of the article, which is based on a descriptive-analytical method, such a claim is acceptable in joint and several guarantees. At the time of guarantee contract's conclusion, the debtor's obligation to the guarantor is exchanged for the guarantor's obligation to the creditor. As a result, if the creditor demands his claim from the guarantor, the guarantor will also have the right to refer to the debtor. Causation and unjust enrichment is the guarantor's cause of lawsuit.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Obligation to payment of the debt
  • recourse of the guarantor to the principal
  • Issuance of an executive order against the guarantor
  • causation
  • unjust enrichment
مراجع

  1. منابع

    فارسی

    کتاب

    1. افتخارجهرمی، گودرز و مصطفی السان، آیین دادرسی مدنی، ج 1، چ 1، تهران: میزان، 1396.
    2. افتخارجهرمی، گودرز و مصطفی السان، آیین دادرسی مدنی، ج 2، چ 1، تهران: میزان، 1396.
    3. تقی‌زاده، ابراهیم و احمدعلی هاشمی، مسئولیت مدنی (ضمان قهری)، چ 1، تهران: دانشگاه پیام نور، 1395.
    4. جعفری لنگرودی، محمدجعفر، ضمان عقدی در حقوق مدنی، چ 1، تهران: گنج دانش، 1386.
    5. حائری شاه باغ، علی، شرح قانون مدنی، ج 2، چ 1، تهران: گنج دانش، 1376.
    6. ره پیک، حسن، حقوق مدنی، عقود معین 2، چ 1، تهران: خرسندی، 1387.
    7. شمس، عبدالله، آیین دادرسی مدنی، دوره پیشرفته، ج 1، چ 16، تهران: دراک، 1386.
    8. صفایی، حسین و محمدهادی جواهرکلام، حقوق مدنی پیشرفته، تضمین های دین (رهن و ضمان)، ج 1، چ 1، تهران: شرکت سهامی انتشار، 1399.
    9. صفایی، حسین و حبیب‌الله رحیمی، مسئولیت مدنی (الزامات خارج از قرارداد)، چ 9، تهران: سمت، 1395.
    • قافی، حسین و سعید شریعتی، اصول فقه کاربردی، ادله و منابع فقه، ج 2، چ 1، قم: انتشارات حوزه و دانشگاه با همکاری انتشارات سمت، 1390.
    • کاتوزیان، ناصر، دوره حقوق مدنی، عقود معین، عقود اذنی – وثیقه های دین، ج 4، چ 8، تهران: شرکت سهامی انتشار، 1394.
    • کاتوزیان، ناصر، دوره مقدماتی حقوق مدنی، درسهایی از عقود معین، ج2، چ 6، تهران: گنج دانش، 1383.
    • کاتوزیان، ناصر، دوره مقدماتی حقوق مدنی، وقایع حقوقی، چ 8، تهران: شرکت سهامی انتشار، 1384.
    • کاشانی، محمود، حقوق مدنی، قراردادهای ویژه، چ 1، تهران: انتشارات میزان، 1388.
    • محقق داماد، مصطفی، قواعد فقه، بخش مدنی، مالکیت و مسئولیت، ج 1، چ 12، تهران: مرکز نشر علوم اسلامی، 1384.
    • محقق داماد، مصطفی، قواعد فقه، بخش جزایی، ج 4، چ 26، تهران: انتشارات مرکز نشر علوم اسلامی، 1392.

    مقاله

    1. صفایی، حسین، «استناد به استفاده بلاجهت با وجود رابطه قراردادی»، مجله حقوقی بین‌المللی، د. 2، ش. 2، 1364، صص. 55 – 7. https://doi.org/10.22066/cilamag.1985.18460

    عربی

    • ابن قدامه، عبدالرحمن، الشرح الکبیر، ج 5، بیروت: دارالکتاب العربی، بی‌تا.
    • الحسینی العاملی، جواد، مفتاح الکرامه فی شرح قواعد العلامه، ج 5، بیروت: دارالاحیاء التراث، بی‌تا.
    • الحلی، الحسن، تذکره الفقهاء، ج 2، طهران: المکتبه المرتضویه لاحیاء الآثار الجعفریه، بی‌تا.
    • الحلی، الحسن، تلخیص المرام فی معرفه الاحکام، مرکز الابحاث و الدراسات الاسلامیه، بی‌تا.
    • الکرکی، علی، جامع المقاصد فی شرح القواعد، ج 5، چ 2، قم: مؤسسه آل‌البیت، 1414.
    • الطباطبائی الیزدی، محمدکاظم، مع تعلیقات ناصر مکارم الشیرازی، العروه الوثقی مع تعلیقات، ج 2، چ 1. قم: مدرسه الامام علی، 1428.
    • سیستانی، علی، منهاج الصالحین، ج 2، چ 5، قم: دفتر آیت الله سیستانی، 1417.
    • طباطبایی یزدی، محمدکاظم، العروه‌الوثقی، ج 2، چ 2، بیروت: مؤسسه الاعلمی للمطبوعات، 1409.
    • عاملی، زین الدین، الروضه البهیه فی شرح اللمعه الدمشقیه، ج 4، چ 1، قم: انتشارات داوری، 1410.
    • نجفی، محمدحسن، جواهرالکلام فی شرح شرایع الاسلام، ج 26، چ 7، بیروت: دارالإحیاء التراث العربی، 1404.

    منبع برخط

    • دادنامه شماره 9209970908500515، شعبه 25 دیوان عالی کشور، سامانه ملی آراء قضایی، آخرین بازدید: 29/04/1404 در: https://ara.jri.ac.ir/Judge/Text/7626
    • دادنامه شماره 9109970270401269، شعبه 59 دادگاه تجدیدنظر استان تهران، سامانه ملی آراء قضایی، آخرین بازدید: 29/04/1404 در: https://ara.jri.ac.ir/Judge/Text/656
    • دادنامه شماره 9109970220300743، شعبه 3 دادگاه تجدیدنظر استان تهران، سامانه ملی آراء قضایی، آخرین بازدید: 29/04/1404 در: https://ara.jri.ac.ir/Judge/Text/118
    • دادنامه شماره 9309982160400633، شعبه 8 دادگاه تجدیدنظر استان تهران، سامانه ملی آراء قضایی، آخرین بازدید: 29/04/1404 در: https://ara.jri.ac.ir/Judge/Text/28038

    قانون

    • قانون تجارت ایران.
    • قانون مدنی ایران.

     

     

    References

    Books

    1. Aamili, Zain Addin, Al-Rudha Al-Bahiyah in the Explanation of Al-Luma Al- Damashqiya, Vol.4. 1st edition, Qom: Davari Publications, 1989. (in Arabic)
    2. Al-Helly al-Hasan, Tadhkirat Al-Fuqaha,2. al-Maktabah al-Murtadawyah Liihyaya al-Athar al-Jafariya, undated. (in Arabic)
    3. Al-Helly al-Hasan, Talkhis Al-Mariam fi Maerifat Al- Ahkam, Center for Islamic Research and Studies, undated. (in Arabic)
    4. Al-Husseini al-Amili Javad, The Key to Dignity (Miftah Al-Karamah in the Explanation of Qawaeid Al-Allamah), Vol.5. Beirut: Dar al-Ihyaya al-Truth, undated. (in Arabic)
    5. Al-Karaki, Ali, The Compendium Objectives in Explaining the Qawaeid, 5. 2th edition, Qom: Aal al-Bayt Foundation, 1993. (in Arabic)
    6. Al-Tabatabai al-Yazdi, Mohammad Kazim, with Comments Nasser Makarem al-Shirazi, al-Eurwat Al-Wuthqa with Commentaries, Vol.2. 1st edition, Qom: Imam Ali School, 2007. (in Arabic)
    7. Chitty on Contracts, Specific Contracts, 26th edition, London: Sweet & Maxwell, 1989.
    8. Eftekhar Jahromi, Goodarz, Elsan, Mustafa, Civil Procedure Code, Vol.1. 1st edition, Tehran: Mizan Publication, 2017. (in Persian)
    9. Eftekhar Jahromi, Goodarz, Elsan, Mustafa, Civil Procedure Code, Vol.2. 1st edition, Tehran: Mizan Publication, 2017. (in Persian)
    10. Ghafi, Hussein, Shariati, Saeed, Applied Principles of Islamic Jurisprudence (Fiqh), 1st Edition, Tehran: Hozeh & Daneshgah Publication, 2011. (in Persian)
    11. Haeri Shah Bagh, Ali, Description of Civil Law, Vol.2. 1st edition, Tehran: Ganj Danesh Publication, 1997. (in Persian)
    12. Ibn Qudamah, Abdur Raman, The Great Explanation, Vol.5. Beirut: Dar al-Kitab al-Arabi, undated. (in Arabic)
    13. Jafari Langroodi, Mohammad Jafar, Guarantee Contract in Civil Law, 1st edition, Tehran: Ganj Danesh Publication, 2007. (in Persian)
    14. Kashani, Mahmoud, Civil Law, Special Contracts, 1st Edition, Tehran: Mizan Publication, 2009. (in Persian)
    15. Katouzian, Naser, Elementary Course of Civil Law, Juridical Facts, 8th edition, Tehran: Sherkat Sahami Enteshar Publication, 2005. (in Persian)
    16. Katouzian, Nasser, Course of Civil Law, Specific Contracts, Subordinate Contracts, Debt Guarantees, Vol.4. 8th Edition, Tehran: Sherkat Sahami Enteshar Publication, 2015. (in Persian)
    17. Katouzian, Nasser, Elementary Course of Civil Law, Lessons from Specific Contract, 2. 6th edition, Tehran: Ganj Danesh Publication, 2004. (in Persian)
    18. Mohaqeq Damad, Mustafa, The Rules of Islamic Jurisprudence, Civil Section, 12th edition, Tehran: Islamic Science Publication Center Publication, 2005. (in Persian)
    19. Mohaqeq Damad, Mustafa, The Rules of Islamic Jurisprudence, Penal Section, 26th edition, Tehran: Islamic Science Publication Center Publication, 2013. (in Persian)
    20. Najafi, Mohammad Hassan, Jawaher al-Kalam in the Explanation of Shari al-Islam, Vol.26. 7th edition, Beirut: Dar Ihya Attorath al –Arabi, 1983. (in Arabic)
    21. Rahpeik, Hasan, Civil Law, Specific Contracts 2, 1st Tehran: Khorsandi Publication, 2008. (in Persian)
    22. Safai, Hussein, Javaherkalam, Mohammadhadi, Advanced Civil Law, Debt Guarantees (Mortgage and Guarantee), Vol.1. 1st edition, Tehran: Sherkat Sahami Enteshar Publication, 2020. (in Persian)
    23. Safai, Hussein, Rahim, Habibollah, Civil Liability (Non-Contractual Obligations), 9th edition, Tehran: Samt Publication, 2016. (in Persian)
    24. Shams Abdullah, Civil Procedure Code, Advanced Course, Vol.1. 16th edition, Tehran: Derak Publication, 2007. (in Persian)
    25. Sistani, Ali, Minhaj Assalihin, Vol.2. 5th edition, Qom: Ayatollah Sistani’s Office, 1996. (in Arabic)
    26. Tabatabai Yazdi, Mohammad Kazim, Al-Eurwat Al-Wuthqa, Vol.2. 2th edition, Beirut: al-Aalami Foundation for Publications, 1988. (in Arabic)
    27. Taghizadeh, Ebrahim, Hashemi, Ahmad Ali, Civil Liability (Zamane Ghahri), 1st edition, Tehran: Payam Noor University Publication, 2016. (in Persian)

    Articles

    1. Safai, Hussein, “Relying on Unjust Enrichment Despise the Existence of a Contractual Relationship”, International Law Review, 2, No. 2, 1985, PP. 7-55. (in Persian) https://doi.org/10.22066/cilamag.1985.18460.

    Online Sources

    1. Judgment No.9109970220300743. from Branch 3 of Tehran Court of Appeals, National Judicial Opinions Website, last visited on 2025/07/20. https://ara.jri.ac.ir/Judge/Text/118 (in Persian)
    2. Judgment No. 9109970270401269. from Branch 59 of Tehran Court of Appeals, National Judicial Opinions Website, last visited on 2025/07/20. https://ara.jri.ac.ir/Judge/Text/656 (in Persian)
    3. Judgment No. 9209970908500515. from Branch 25 of the Supreme Court, National Judicial Opinions Website, last visited on 2025/07/20. https://ara.jri.ac.ir/Judge/Text/7626 (in Persian)
    4. Judgment No. 9309982160400633. from Branch 8 of Tehran Court of Appeals, National Judicial Opinions Website, last visited on 2025/07/20. https://ara.jri.ac.ir/Judge/Text/28038 (in Persian)

    Laws

    1. Trade Law of Iran. (in Persian)
    2. Civil Law of Iran. (in Persian)
پژوهش های حقوق اقتصادی و تجاری
دوره 3، شماره 2 - شماره پیاپی 10
شهریور 1404
صفحه 139-165
فایل ها
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
آمار