نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• محمد حسین زارعی ¹
• مهرداد آقایی ²

¹ دانشیار، دانشکده حقوق، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران (نویسنده مسئول) m_zarei@sbu.ac.ir

² دانشجوی دکتری، دانشکده حقوق، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران.

چکیده

سؤال اصلی این مقاله آن است که «عملکرد شورای رقابت در تنظیم بازارهای تولید خودرو و تاکسی‌های اینترنتی و حفظ و تقویت رقابت در این بازارها چگونه بوده است؟» و روش پژوهش توصیفی- تحلیلی و با بررسی مستندات و مصوبات شورای رقابت و تحلیل‌های حقوقی- اقتصادی می‌باشد. در بررسی عملکرد شورای رقابت در بازار خودرو تبیین شده این شورا با تصویب 22 مصوبه، سعی در مقابله با انحصار و حفظ رقابت داشته است؛ بااین‌حال، انحصار چندجانبه دولتی و شبه‌دولتی در این بازار و سلب استقلال از شورای رقابت توسط دولت در کنار مشکلات ساختاری این نهاد، سبب شده شورای رقابت نتواند نقشی مؤثر ایفا کند و اهداف خود را در این بازار محقق سازد. در بررسی عملکرد شورا در بازار تاکسی‌های اینترنتی، تحلیل‌ها نشان می‌دهد باوجود چالش‌های حقوقی و اقتصادی بسیار، در قیاس با بازار خودرو، شورا به‌دلیل داشتن استقلال بیشتر و نبود مداخلات دولتی، عملکرد نسبتاً بهتری در تنظیم این بازار داشته؛ هرچند این عملکرد و آرای صادره نیز خالی از اشکالات متعدد نیست. این مقاله نتیجه می‌گیرد در بازار خودرو، به‌علت حضور و نفوذ گسترده دولت، برقراری انحصار چندجانبه و فقدان استقلال کافی شورای رقابت، کارآمدی این نهاد در تنظیم بازار مزبور به شدت تحت تأثیر قرار گرفته و حذف واقعی دولت از بازار خودرو، اصلاح ساختار شورای رقابت در راستای اعطای استقلال و اصلاح فصل نهم ق. اجرای سیاست‌های کلی اصل 44 به‌عنوان راهکار بهبود عملکرد شورای رقابت و تأمین اهداف وجودی این نهاد پیشنهاد شده است.

کلیدواژه‌ها

• شورای رقابت
• بازار تولید خودرو
• بازار تاکسی‌های اینترنتی
• مداخله دولت
• انحصار

عنوان مقاله [English]

The Impact of Government Intervention and the Monopoly on the Regulatory Performance of the Competition Council of Iran in the Car Production and Ride-Hailing Markets: A Legal-Economic Perspective

نویسندگان [English]

• Mohammad Hossein Zarei ¹
• Mehrdad Aghaei ²

¹ Associate Professor, Faculty of Law, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran Corresponding Author Email: m_zarei@sbu.ac.ir

² Phd Candidate, Faculty of Law, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran.

چکیده [English]

This study critically assesses the performance of Iran's Competition Council in regulating the car manufacturing and ride-hailing sectors. Employing a descriptive-analytical methodology, the research scrutinizes the Council's resolutions, official documents, and conducts comprehensive legal and economic analyses. The findings reveal that, although the Council has enacted twenty-two regulations aimed at curbing monopolistic practices and fostering competition within the car industry, its effectiveness has been significantly impeded by the persistence of state-led oligopolies, governmental interference, and inherent structural constraints within the Council. Conversely, the Council has demonstrated comparatively better efficacy in the regulation of the ride-hailing market because of enjoying more independence and lack of governmental interferences, notwithstanding considerable legal and economic hurdles, although this performance and the issued rulings entail several flaws. The study concludes that the Council’s capacity to regulate the car manufacturing sector has been substantially undermined by excessive governmental involvement, the proliferation of oligopolistic dominance, and the lack of enough independence of the Council itself, therefore this institution's efficiency has been affected strongly. To enhance regulatory performance and fulfill its statutory objectives, the study recommends the complete withdrawal of government from the car manufacturing market, structural reforms to reinforce the independence of the Council, and amendments to Chapter 9 of the Act on Implementing the General Policies of Article 44 of the Constitution of Iran

کلیدواژه‌ها [English]

• Competition Council
• car manufacturing market
• online ride-hailing market
• government intervention
• monopoly