نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• عباس میرشکاری ¹
• مونا عبدی ²
• نفیسه ملکی ³

¹ استادیار دانشکده حقوق دانشگاه تهران.

² دانش آموخته دکتری حقوق خصوصی دانشگاه شهید بهشتی

³ دانشجوی دکتری حقوق خصوصی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه تهران، ایران.

چکیده

اشتیاق فراوان شهروندان یک جامعه به طرح دعوا و مطالبه خسارت برای هر امری حتی جزئی یا نامعقول یا متقبانه و تبدیل شدن این رفتار به یک عادت فراگیر و هنجار فرهنگی رایج در میان آنان سبب ایجاد پدیده‌ای با عنوان «فرهنگ مطالبه خسارت» شده است که با مقایسه تعداد دعاوی طرح شده در مقیاس کلان جامعه در بازه‌های زمانی مختلف قابل شناسایی است. این موضوع از همان ابتدا که در نظام حقوقی انگلستان و سپس امریکا مطرح شد موافقان و مخالفانی داشت که بر آثار مثبت و منفی این پدیده تأکید می‌کردند. برای درک بهتر اهمیت و ضرورت بررسی این موضوع در هر نظام حقوقی شایسته است در گام نخست این آثار معرفی گردد. این نوشتار با رویکردی توصیفی و تحلیلی به بررسی این آثار از بعد اقتصادی و اجتماعی پرداخته است. یافته‌های حاصل از این بررسی‌ها نشان می‌دهد که اگرچه افزایش طرح دعاوی در جامعه آثار منفی‌ای از جمله افزایش هزینه‌های مالی و اجتماعی، ریسک‌گریزی بیش از حد و عدم اطمینان و ترویج فرهنگ دیگران را مقصر دانستن در پی دارد اما دارای آثار مثبتی ازجمله افزایش مسئولیت‌پذیری و ارزیابی ریسک، بهبود سطوح ایمنی و سلامت و تحقق اهداف کلان حقوق مسئولیت مدنی است که نمی‌توان به راحتی از آن‌ها غافل شد. ازاین‌رو برای بهره‌مندی از آثار مثبت و جلوگیری از ایجاد آثار منفی چنین پدیده‌ای، نقش قانون‌گذاران در وضع قواعد کارامد بسیار پررنگ است.

کلیدواژه‌ها

• ارزیابی ریسک
• مسئولیت پذیری
• ایمنی و سلامت
• اهداف مسئولیت مدنی
• فرهنگ مطالبه

عنوان مقاله [English]

The Socio-economic Consequences and Effects of Compensation Culture

نویسندگان [English]

• abbas mirshekari ¹
• Mona Abdi ²
• Nafiseh Maleki ³

¹ Asistant Professor of Law Tehran university.

² دانش آموخته دکتری حقوق خصوصی دانشگاه شهید بهشتی.

³ Ph. D Candidate. Faculty of Law & Political Sciences, University of Tehran, Tehran, Iran.

چکیده [English]

The great desire of citizens of a society to file a lawsuit and claim damages for any matter, even minor or unreasonable or dishonest, and becoming this behavior to a widespread habit and a common cultural norm has caused the creation of a phenomenon called "Compensation Culture" which can be identified in different time frames by comparison with the number of lawsuits filed in macro scale in the society. From the beginning, when this issue was raised in the England and American legal system, it had supporters and opponents who emphasized the positive and negative effects of this phenomenon. In order to better understanding the importance and necessity of studying this subject in every legal system, it is appropriate to introduce these effects in the first step. This article explains these economic and social effects with a descriptive and analytical approach. The findings of these studies show that although increasing claiming for damages in society has negative effects such as increasing financial and social costs, excessive risk aversion and uncertainty and spreading the culture of blaming others, it also has positive effects such as increasing responsibility and evaluation risk, improving safety and health levels for production and achieving the goals of civil liability law which cannot be easily neglected. Therefore, in order to benefit from the positive effects and prevent the negative effects, the role of legislators in codifying and legislating effective rules is very important.

کلیدواژه‌ها [English]

• Risk assessment
• responsibility
• safety and health
• civil liability goals
• compensation culture