پژوهش های حقوق اقتصادی و تجاری

پیوندهای مفید

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اعضای هیات تحریریه

اصول اخلاقی انتشار مقاله

بانک ها و نمایه نامه ها

پرسش‌های متداول

اطلاعات آماری نشریه

اخبار و اعلانات

وضعیت حقوقی معاملات انجام شده توسط هوش مصنوعی: نظریه وکیل مجازی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار، گروه فقه و حقوق، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه تهران مرکز، تهران، ایران

2 کارشناس ارشد فقه و حقوق، گروه فقه و حقوق، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه آزاد تهران اسلامی واحد تهران مرکزی

چکیده

حرکت هوش مصنوعی در لبۀ علم و پیشرفت تصاعدی آن در سال‌های اخیر، به‌عنوان یک فناوری پیشرو موجب عقب‌ماندن چارچوب‌های حقوقی از فناوری شده است؛ به‌طوری‌که امروزه بخش مهمی از معاملات بازارهای مالی نظیر بورس و اوراق بهادار، ارز و رمز ارز، توسط ربات‌های مبتنی بر هوش مصنوعی خود مختار صورت می‌گیرد. خلأ حقوقی قوانین این حوزه باعث شده است که امکان تشخیص ماهیت حقوقی هوش مصنوعی در این معاملات میسر نباشد و در نتیجۀ آن، صحت معاملات منعقدشده توسط بات‌هایی که به‌طورمستقل تصمیم می‌گیرند، به دلیل فقدان اهلیت تعریف‌شده در قانون و شبهۀ ایجاد معاملۀ غرری، مورد تردید واقع شود. برای حل این مشکل، پژوهش فوق با مطالعه و بررسی قوانین فعلی حقوق مدنی و تجارت و مراجعه به منابع فقهی و آرای قضایی، ماهیت حقوقی جدیدی را تحت عنوان وکیل مجازی نظریه‌پردازی کرده و مواد پیشنهادی مرتبط با آن طرح شده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Legal status of Transactions Done by Artificial Intelligence: Virtual Lawyer Theory

نویسندگان [English]

  • Ebrahim Yaghoti 1
  • Ali Nakhjvani 2

1 Associate Professor, Department of Jurisprudence & Law, Faculty of Literature and Human sciences, Islamic Azad University, Central Tehran Branch, Tehran, Iran.

2 M.A.in Jurisprudence & Law, Department of Jurisprudence & Law, Faculty of Literature and Human sciences, Islamic Azad University, Central Tehran Branch

چکیده [English]

The movement of artificial intelligence at the edge of science and its exponential progress in recent years as a leading technology has caused legal frameworks to lag behind technology, so that today an important part of financial market transactions such as stock exchange, currency and cryptocurrency is done by robots based on autonomous artificial intelligence. The lack of laws in this field has made it impossible to recognize the legal nature of artificial intelligence in these transactions, and as a result, the validity of the transactions concluded by bots that decide independently, due to the lack of capacity defined in law and hazardous transactions probability is doubted. To solve this problem, this research has theorized a new legal nature under the title of virtual lawyer by studying and examining the current civil and commercial laws and considering jurisprudential sources and judicial opinions and proposed Articles in this regard.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Robot Law
  • Artificial intelligence
  • Virtual lawyer
  • Electronic person
  • Trader Bot
  • Lawyer
مراجع

  1. فهرست منابع

    الف) منابع فارسی

    کتاب

    1. 1. اسکینی، ربیعا، حقوق تجارت: شرکت‌های تجاری، ج 1، چ 1، تهران: سمت، 1375.
    2. بیات، فرهاد و شیرین بیات، شرح جامع قانون مدنی، چ 23، تهران: انتشارات ارشد، 1401.
    3. جعفری لنگرودی، محمد جعفر. ترمینولوژی حقوق، چ 22، تهران: گنج دانش، 1388.
    4. صفایی، سید حسین، دوره مقدماتی حقوق مدنی، ج 2، چ 37، تهران: میزان، 1401.
    5. کاتوزیان، ناصر، حقوق مدنی: قواعد عمومی قراردادها، ج 2، چ 6، تهران: شرکت سهامی انتشار با همکاری بهمن برنا، 1383.
    6. کاتوزیان، ناصر، قانون مدنی در نظم حقوقی کنونی، چ 12، تهران: میزان، 1384.

    مقاله

    1. رجبی، عبدالله، «ضمان در هوش مصنوعی»، مطالعات حقوق تطبیقی، د 10، ش 2، 1398، صص 449-466.
    2. شریعتی نسب، صادق، «اهلیت شخص حقوقی در قراردادهای مجانی»، فصلنامه مطالعات حقوق خصوصی، د 49، ش 4، 1398، صص 677-695.
    3. شریفی، سید الهام‌الدین و گلناز بیرمی، «ماهیت حقوقی نمایندگان هوشمند در عرصه قراردادهای الکترونیکی»، پژوهش‌های حقوقی، د 17، ش 33، 1397، صص 27-54.
    4. ملائی، مهدی، «خوانش فقهی حقوقی اهلیت جنین در نظام ایران با رویکردی به نظام حقوقی ایالات متحده آمریکا»، دوفصلنامه فقه و حقوق خانواده، د 27، ش 76، 1401، صص 263-292 DOI:10.30497/FLJ.2022.242325.1748.

    قانون

    1. قانون تجارت جمهوری اسلامی ایران.
    2. قانون مدنی جمهوری اسلامی ایران.

    ب) منابع عربی

    کتب

    1. ابوحمزه طوسی، الوسیله الی نیل الفضیله، قم:کتابخانه عمومی مرعشی نجفی، 1366.
    2. شهید اول، لمعه دمشقیه، ترجمه علی شیروانی، ج 2، چ 52، قم: دارالفکر، 1394.
    3. شهید ثانی، شرح اللمعه، ترجمه علی شیروانی، ج 8، چ 19، قم: دارالعلم، 1398.
    4. نراقی، محمدبن احمد، مشارق الاحکام، موتمر المولی مهدی نراقی، چ 2، 1380.

    ج) منابع انگلیسی

    Books

    17.Civil Code of the French (Napoleonic Code), Version in force on February 16, 2023.

    18..McCorduck, Pamela. Machines Who Think (2nd ed) A Personal Inquiry into the History and Prospects of Artificial Intelligence, Natick, MA: A. K. Peters, Ltd, 2004 ISBN 1-56881-205-1.

    19.Russel, Stuart & Norvig, Peter. Artificial Intelligence: A Modern Approach (third edition), New Jersey: Pearson Education.2010. ISBN-13: 978-0-13-604259-4 ISBN-10: 0-13-604259-7.

    Articles

    1. AI HLEG. "A definition of AI: main capabilities and disciplines", European Commission, 2019 https://ec.europa.eu/digital-single-market/en /news/definition-artificial-intelligencemain-capabilities-and-scientific-disciplines.
    2. "Artificial Intelligence and Civil Liability", STUDY Requested by the JURI committee, Policy Department for Citizens' Rights and Constitutional Affairs Directorate-General for Internal Policies PE 621.926 - July 2020. ISBN 978-92-846-6107-7 doi: 10.2861/220466.
    3. Board, D. I. AI Principles: "Recommendations on the Ethical Use of Artificial Intelligence by the Department of Defense". 2019.
    4. Brant, Tom. "EU: Robot Workers Are 'Electronic Persons'." PCMAG. PCMAG.COM, 22 June 2016. Web. 12 Jan. 2017.

         https://www.pcmag.com/news/345515/eu-robot-workers-are-electronic-persons.

    1. 24. Draft Report with recommendations to the Commission on "Civil Law Rules on Robotics "(2015/2103(INL)), European Parliament, Committee on Legal Affairs, 31 May 2016.
    2. McCarthy, John & Minsky, Marvin & Rochester, Nathan and Shannon, Claude. A Proposal for the Dartmouth Summer Research Project on Artificial Intelligence, 1955.
    3. Lawrence B. Solum. "Legal Personhood for Artificial Intelligences". North Carolina Law Review. Vol.70 1992.
    4. Poole, David & Mackworth, and Goebel, Randy. "Computational Intelligence: A Logical Approach", New York: Oxford University Press. ISBN978-0-19-510270-3.

    Laws

    1. ISO-IEC-2382-28 available at https://www.iso.org/obp/ui/#iso:std:iso-iec:2382:ed-1:v1:en (Available on 18 Feb 2023).
    2. National Science and Technology Council Committee. Preparing for the future of Artificial Intelligence. United States US Government, Office of Science and Technology Policy, 2016.
    3. 30. U.S. Securities and Exchange Commission. “Staff Report on Algorithmic Trading in U.S. Capital Markets”. As Required by Section 502 of the Economic Growth, Regulatory Relief, and Consumer Protection Act of 2018. 5 August 2020.

     

     

پژوهش های حقوق اقتصادی و تجاری
دوره 1، شماره 1 - شماره پیاپی 1
اردیبهشت 1402
صفحه 41-68
فایل ها
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
آمار